Σ’ αυτή την ίδια αίθουσα, ο έτερος του ντουέτου εισηγητών, ο αγαπητός μου φίλος κ. Σερέτης, σε άλλο χρόνο, σας ανέλυε πώς οι στυλοβάτες της οργανωμένης κοινωνίας είναι η ενέργεια, τα τρόφιμα, τα όπλα, τα φάρμακα.
Σήμερα σας λέω πως στρατηγικά επικυρίαρχος είναι εκείνος που έχει δημιουργήσει και ελέγχει το δίκτυο μετακίνησης ανθρώπων ως εμπορευμάτων, τα δίκτυα της ενέργειας, των τροφίμων, των όπλων, των φαρμάκων...
Ζούμε τις μέρες πολέμου ανάμεσα σε τρομακτικού μεγέθους συμφέροντα της φαρμακοβιομηχανίας και του μεγάλου χονδρεμπορικού κεφαλαίου. Το ενδιάμεσο αλλά συγχρόνως και το δέλεαρ των δύο πλευρών είναι το δίκτυο των φαρμακείων, το δίκτυο των generics και το ξεκαθάρισμα του τοπίου, ώστε να έρθει πλησίστια η εποχή των καινοτομιών και των pharmacogenomics (φαρμακογονιδιωματική). Κάτι από τα παραπάνω μπορεί να διακρίνετε στην ευρύτερη όχι μόνο νομική ανάλυση της πρόσφατης απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ECJ).
Ήδη οι επιφανείς των ευρωπαϊκών αρχών περιλαμβανομένου του ΕΜΕΑ, μας προδιαγράφουν ότι η διαχείριση των κινδύνων από τις φαρμακευτικές αγωγές, παρά η αντιμετώπιση των ασθενειών είναι το κυρίως ζητούμενο από τα φαρμακεία.
Το κόστος-αποτελεσματικότητα και ο επαγγελματισμός των φαρμακοποιών είναι οι απόλυτες διαστάσεις που χαρακτηρίζουν την ποιότητα της παρεχόμενης περίθαλψης. Το φαρμακείο δεν είναι πια ένα σημείο πώλησης και χορήγησης φαρμάκων. Αλλάζει ρόλο και εισέρχεται στο χώρο των υπηρεσιών. Μια καινούρια εποχή ξεκινάει για τη φαρμακοεπαγρύπνηση ως μέρος του νέου «φαρμακευτικού πακέτου της Ε.Ε.», όπου συμμετέχουν άμεσα και οι πολίτες σε μια πιο προχωρημένη εκδοχή παρακολούθησης ιδίως των νέων καινοτόμων φαρμάκων.
Υπεύθυνος, λοιπόν, ο φαρμακοποιός στο δικό του αλλά πολύ μεγαλύτερο μέρος για τα ακόλουθα:
- Φαρμακοεπαγρύπνηση
- Ανακύκλωση των φαρμάκων
- Άμεση απόσυρση των φαρμάκων
- Ιχνηλασιμότητα της αυθεντικότητας των φαρμάκων
Το τελευταίο σημείο έρχεται με αφορμή τα διαρκώς ανερχόμενα ποσοστά πλαστών φαρμάκων (στην Ελλάδα είναι μηδενικά), αποσκοπεί όμως στον περιορισμό του παράλληλου εμπορίου και ίσως ανάλογα με τις εφαρμογές ηλεκτρονικών συστημάτων στον έλεγχο του δικτύου των φαρμακείων (που λέγαμε).
Δεν χρειάζονται, όμως, οι ευρωπαϊκές αρχές να πιστοποιήσουν το αυξανόμενο άγχος μας. Πώς θα αντιμετωπίσουμε, π.χ., το Polypill (ένα χάπι που εμπεριέχει τρία αντιυπερταστικά) στην ενδεχόμενη επικινδυνότητά του, πώς θα δεχτούμε το Viagra και το day after pill στην πλέον διευρυμένη περιοχή των ΜΥΣΥΦΑ, πώς τελικά θα δούμε, λόγω ιδιαίτερου ενδιαφέροντος των ασφαλιστικών ταμείων τα κίνητρα για περισσότερη συνταγογράφηση των generis; Εδώ μια μικρή παρένθεση. Στη χώρα που παράγει Brand generics δεν δώσαμε τη δέουσα προσοχή στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία και δεν απλώσαμε χέρι συνεργασίας όσο έπρεπε. Ως στέλεχος του ΠΦΣ ζητώ συγνώμη, αν αυτό σημαίνει το ξεκίνημα νέων συνεργασιών.
Επί των υπηρεσιών του φαρμακείου ο λόγος που για να επισυμβεί στα καθ’ ημάς απαιτείται να μειωθούν:
α) Οι ανταγωνισμοί με τους γιατρούς. Δύσκολο για τους άνεργους γιατρούς που νομίζουν ότι συνεργάτες τους από την ίδια ομάδα, τους τρώνε τη δουλειά. Αντιθέτως τους δίνουν δουλειά. Κατευθύνουν τον κόσμο στον γιατρό, β) Οι ανταγωνισμοί και τα αντιτιθέμενα συμφέροντα των εταιρειών της ξένης φαρμακοβιομηχανίας που την κάνουν να παρουσιάζει έλλειψη οράματος. Αν το νέο που ξεκινάει με τις καινοτομίες είναι να κινηθούμε συνεργατικά και όχι ανταγωνιστικά, τότε πρέπει να ξανασυζητήσουμε το κυρίως ζητούμενο, την προσβασιμότητα του πολίτη στην άριστη φαρμακευτική περίθαλψη. Ψηλά στην ατζέντα μας φυσικά είναι τα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων και οι νέες ενδεχόμενες φαρμακευτικές πολιτικές, άρα η συνεχής εξέταση του κόστους-αποτελεσματικότητα και κύρια γνώση και θέληση ότι και εμείς πρέπει να διατηρήσουμε την ανεξαρτησία και βιωσιμότητά μας και εκείνοι προφανέστατα δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Επειδή οι διοργανωτές μού ζήτησαν να μελλοντολογίσω, αλλά όχι να γίνω προφήτης για το φαρμακείο του αύριο απεκδύομαι τον συνδικαλιστή μέσα μου, προσπαθώ να δω με τα μάτια του τεχνοκράτη τις εξελίξεις και γιατί όχι να σχεδιάσω.
Πρώτα απ’ όλα μπορούμε μαζί να διακρίνουμε επιγραμματικά τα κλειδιά αλλαγών στην κοινωνία:
- Ο πολιτισμός της Υγείας και της ευημερίας
- Οι ανεπάρκειες στα συστήματα Υγείας
- Ο γηράσκων πληθυσμός
- Η αυξημένη χρήση της τεχνολογίας της πληροφορίας
- Η γενετική επανάσταση
Οι μελλοντικές υπηρεσίες Υγείας θα επηρεάζονται από:
- Αυξημένο καταναλωτισμό
- Περισσότερο χρόνο για την αναθεώρηση δεδομένων
- Επιμηκυμένη συμβουλευτική με μεγαλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών
- Τεχνολογία επικοινωνίας και πληροφορίας και οι αναγκαίες εκπαιδεύσεις και δεξιότητες
- Εικονικές υπηρεσίας Υγείας
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την παγκόσμια φροντίδα Υγείας:
- Παράγοντες πληθυσμού (αύξηση-μετακινήσεις)
- Επιβαρύνσεις ασθενειών
- Διαφορές συστημάτων Υγείας
- Ιδιαίτεροι παράγοντες του φαρμακευτικού επαγγέλματος
- Ιδιαίτεροι παράγοντες της φαρμακοβιομηχανίας και των καινοτομιών
Όλα τα παραπάνω συνδέονται από την απαραίτητη κοινωνική ανάλυση - δεν σφάλουν όσοι υποστηρίζουν ότι το 50% της φαρμακευτικής είναι κοινωνική επιστήμη.
Στον προγραμματισμό Υγείας 2008-2013 η Επίτροπος Υγείας κ. Ανδρούλα Βασιλείου αναφέρεται:
- στην αντικαπνιστική εκστρατεία
- στις χρόνιες χορηγήσεις φαρμάκων
- στους κινδύνους και στις αγωγές, ιδίως την πρόληψη των καρδιαγγειακών
- στον έλεγχο του βάρους - εκστρατεία κατά της παχυσαρκίας
- στην προ-υπέρταση
- στον προ-διαβήτη
- στην ταυτοποίηση φαινοτύπου και τις ενδεχόμενες παρεμβάσεις, ώστε να καθυστερήσει η εμφάνιση ασθενειών, όπως αρθρίτιδα, καρκίνος και νευρολογικές διαταραχές.
Ιδιαίτερα για το ρόλο του φαρμακοποιού ως το 2015 προδιαγράφουν οι ευρωπαϊκές αρχές:
- τη διασφάλιση της άριστης χρήσης των φαρμάκων, περιλαμβανομένων της συνταγής και της αποτελεσματικότητάς τους
- την αύξηση της ασφάλειας των ασθενών
- τη συνείδηση αντιμετώπισης των ασθενών ως συνεργατών
- τη θεώρηση και του φαρμακοποιού ως μέρους ομάδας φροντίδας Υγείας
- τη συμμετοχή του σε ό,τι σχετίζεται με τη δημόσια Υγεία
Επιτρέψτε μου τώρα πράγματι να μελλοντολογίσω, όπως είναι και η επιθυμία των διοργανωτών.
Από την ενδιαφέρουσα μελέτη «Vision for pharmacy» που χρηματοδότησαν ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Ν. Ζηλανδία, Αυστραλία, του αγγλοσαξονικού δηλαδή μοντέλου, και έχει αυτό τη σημασία του, ξεχωρίζω τα παρακάτω:
- Το φαρμακείο θα εστιάζει πολύ περισσότερο στην προσωποποιημένη θεραπεία.
- Generics θα είναι η κυρίαρχη γλώσσα αυτού του αιώνα. Αυτοί που θα μπορούν να τη μιλήσουν θα αποκτήσουν απευθείας και επί σκοπόν, έλεγχο όλων των μορφών της ζωής.
- Οι γιατροί θα αντιμετωπίζουν ασθένειες ,όπως ο καρκίνος και ο διαβήτης, πριν ακόμα τα συμπτώματα αρχίσουν με τη χρήση φαρμάκων που αντιδρούν στο αποτέλεσμα ιδιαίτερης συγκεκριμένης πρωτεΐνης και θα γνωρίζουν από την αρχή πώς να επιλέξουν τα άριστα φάρμακα για τον κάθε ασθενή.
- Η φαρμακογενετική θα είναι σε όλη της την ανάπτυξη και τις εφαρμογές. Το ερώτημα είναι ποιο θα είναι το κόστος-αποτελεσματικότητα αυτών των εφαρμογών της προσωποποιημένης θεραπείας, αλλά και τι θα γίνει ένας τεράστιος σημερινός κόσμος και οικονομία Υγείας.
Δεν θα χρειάζονται τέτοια τεράστια συγκροτήματα τύπου Memorial Hospital με ό,τι αυτό σημαίνει σε άλλου είδους υπερειδικεύσεις και γιατί όχι άλλη αντιμετώπιση του emergency ή των χειρουργείων.
- Σε 20 χρόνια οι θεραπείες stem cells θα είναι προσιτές. Εάν θεωρήσουμε μια τέτοια θεραπεία ως φάρμακο, τότε υπάρχει τεράστιο και ευρέως αγνοούμενο πεδίο για τον ποιοτικό έλεγχο, τις αλληλεπιδράσεις φαρμάκου/κυττάρου, την πρόσληψη και κατανομή του, τη διαφύλαξη και συντήρησή του, τη διανομή και το κόστος της. Ένα είναι σίγουρο, όμως, το φαρμακείο πρέπει να ηγείται στο πεδίο αυτό, ώστε να είναι αποτελεσματικές οι θεραπείες.
- Στο φαρμακείο του 2050 η βασική υπηρεσία θα λέγεται test ως εξής: «Το DNA σας επηρεάζει την ανταπόκρισή σας στα φάρμακα»
Το test θα δείχνει τις εξής κατηγορίες για τα φάρμακα:
α) ασφαλές, αποτελεσματικό, β) ασφαλές, μη αποτελεσματικό, γ) μη ασφαλές, μη αποτελεσματικό, δ) μη ασφαλές, αποτελεσματικό
Πριν ρωτήσετε για το κόστος του test σκεφθείτε την ανταποδοτικότητά του στον ορθολογισμό της χρήσης των φαρμάκων.
Επειδή ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά και επειδή οι επιμέρους συζητήσεις και σχεδιασμοί για κάθε σημείο που προαναφέρθηκε έχουν ξεκινήσει, π.χ., σκεφθείτε εκείνους τους φαινότυπους που τους λείπουν ένζυμα και άρα έχουν διαφορετική αντίδραση στα φάρμακα και τώρα με τις μετακινήσεις πληθυσμών το πράγμα γίνεται για την Ε.Ε. πρόβλημα υπό έντονη συζήτηση, καταλήγω με τη γνωστή φράση του Δαρβίνου:
«Στην εξέλιξη των ειδών δεν είναι οι πιο δυνατοί, οι πιο επιθετικοί ή ακόμη οι πιο έξυπνοι που έχουν πιθανότητες να επιβιώσουν. Μάλλον είναι εκείνοι που μπορούν να προσαρμόζονται στις απαιτήσεις των περιβαλλοντικών αλλαγών...
...Οι οργανισμοί που υπερασπίζονται επί μακρόν το παρελθόν, γίνονται οι ίδιοι ιστορία».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου