Η αρχή... του τέλους για τα οικονομικά αντίγραφα φάρμακα

Δελχί, Ινδία. Σύμφωνα με το νέο νόμο που ψηφίστηκε εχθές, η Ινδία πρόκειται να ξεκινήσει την παραχώρηση δικαιώματος ευρεσιτεχνίας για τα φάρμακα - μια πρακτική που είχε σταματήσει από το 1970 - χωρίς να έχουν τεθεί οι απαραίτητες διαδικασίες που να προφυλάσσουν από τις υπέρογκες αυξήσεις στις τιμές των φαρμάκων. Η Ινδία τροποποίησε το Νόμο περί Ευρεσιτεχνίας προκειμένου να συνάδει με τις απαιτήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).

Ένα προστατευτικό μέτρο «κλειδί» που διασφαλίζει τη διαθεσιμότητα οικονομικών φαρμάκων είναι η διαδικασία των υποχρεωτικών αδειών - η κυβέρνηση παραχωρεί πατέντες αλλά παράλληλα, επιτρέπει στις εταιρείες που παράγουν αντίγραφα φάρμακα να φτιάχνουν τις δικές τους εκδοχές πατενταρισμένων φαρμάκων έναντι ενός χρηματικού αντιτίμου στον κάτοχο της ευρεσιτεχνίας. Εντούτοις, στο Νόμο που ψηφίστηκε από την Κάτω Βουλή χθες, οι διαδικασίες αυτές παραμένουν ιδιαίτερα πολύπλοκες και δεν υπάρχει έλεγχος ως προς το ύψος των ποσών που πρέπει να καταβληθούν για τα δικαιώματα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ατέλειωτες αντιδικίες και καθυστερήσεις.

Ο νέος νόμος προστατεύει τα προϊόντα που έχουν ήδη κυκλοφορήσει στην αγορά επιτρέποντας αυτόματα το δικαίωμα να παραχθούν. Οι εταιρείες που παράγουν αντίγραφα φάρμακα θα αναγκαστούν να πληρώσουν δικαιώματα στον κάτοχο της ευρεσιτεχνίας, τα οποία θα καθοριστούν από την κυβέρνηση. Τα διεθνή πρότυπα για την πληρωμή δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας κυμαίνονται μεταξύ 3-4%. Ο νέος νόμος όμως, δεν καθορίζει μία σταθερή τιμή για το δικαίωμα εκμετάλλευσης. Στη Ν. Αφρική, η εταιρεία GlaxoSmithKline προσπάθησε να χρεώσει για δικαιώματα εκμετάλλευσης ποσοστό που έφθανε το 40%, μέχρι που παρενέβησαν ακτιβιστές και οι δικαστικές αρχές. Τελικά, αποφεύχθηκε το χειρότερο σενάριο για τους ανθρώπους που πάσχουν από απειλητικές για τη ζωή τους ασθένειες, μόνο όμως βραχυπρόθεσμα.

Οι άνθρωποι που βασίζονται στη χρήση οικονομικών φαρμάκων θα πρέπει να περιμένουν περισσότερο από τρία χρόνια μέχρι να αποκτήσουν οι εταιρείες παραγωγής αντίγραφων φαρμάκων ακόμα και το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση για την παραγωγή τους. Κι έτσι, ενώ οι κάτοικοι των πλούσιων χωρών θα έχουν άμεση πρόσβαση στα νέα φάρμακα απ' τη στιγμή που αυτά αποδειχθούν ασφαλή και αποτελεσματικά, οι κάτοικοι των φτωχών χωρών θα χρειαστεί να περιμένουν αρκετά χρόνια.

Επίσης, με αυτό το νόμο η κυβέρνηση της Ινδίας «ακρωτηρίασε» το δικαίωμα των πολιτών να αντιταχθούν στην επιβολή ευρεσιτεχνίας στα φάρμακα, το λεγόμενο δικαίωμα «αντίθεσης πριν τη χορήγηση». Αυτή η δυνατότητα δεν αποτελεί πλέον αποτελεσματικό μέτρο αντιπαράθεσης, καθώς οι απαραίτητες πληροφορίες που απαιτούνται για να υποστηριχθεί η εναντίωση στη χορήγηση ευρεσιτεχνίας, δε θα δημοσιοποιούνται στο κοινό.

Ο νόμος θα συζητηθεί και από την Άνω Βουλή για να λάβει την τελική έγκριση. Αναμένεται ότι η Άνω Βουλή θα εγκρίνει το Νόμο ως έχει.